Stulecie organizacji księgarskich w Polsce (1908-2008)

Stowarzyszenie Księgarzy Polskich, duchowy spadkobierca Związku Księgarzy Polskich, z racji przypadającej w tym roku 100. rocznicy powstania Związku przygotował szereg inicjatyw upamiętniających sto lat księgarstwa w Polsce. Na wniosek SKP patronat nad obchodami objął Bogdan Zdrojewski, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

  1. 19 września 2008 r. – wręczenie medali „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” podczas otwarcia I Warszawskiego Salonu Książki, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Dobra 56/66 21 września 2008 r. – konferencja inaugurująca obchody pod patronatem SKP, PTWK i m. st. Warszawy, Dom Dziennikarza, Warszawa, ul. Foksal 3/5.W programie m.in.:
    1. Wręczenie odznaczeń: „Zasłużony Kulturze Polskiej” i „Zasłużony Warszawie”
    2. Referaty:
      – Bogdana Klukowskiego „Sto lat Związku Księgarzy Polskich” – pełny tekst opublikowany w kwartalniku „Wiadomości Księgarskie” nr 2/2008
      – Barbary Petrozolin-Skowrońskiej „Wydawcy warszawscy w Związku Księgarzy Polskich” – pełny tekst opublikowany w miesięczniku „Wydawca” nr 9/2008
      – Haliny Pfeiffer-Millerowej „Powojenne losy księgarzy – wspomnienia i refleksje”, fragmenty czytała Joanna Dukaczewska – pełny tekst opublikowany w kwartalniku „Wiadomości Księgarskie” nr 3/2008.
  2. Promocja publikacji Bogdana Klukowskiego „Księgarstwo i zawód księgarza w Polsce”, Wydawnictwo SBP, Warszawa 2008
  3. Wydanie publikacji bibliofilskiej dr. Andrzeja Skrzypczaka „Aukcje antykwaryczne”
  4. Seminarium dla antykwariuszy na temat ochrony dziedzictwa narodowego w dziedzinie książki przy współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  5. Panel dyskusyjny pt. „Księgarz (nie)potrzebny od zaraz” pod patronatem „Wiadomości Księgarskich” na temat rangi i przyszłości zawodu księgarza – 12. Targi Książki w Krakowie, 24 października, godz. 12, sala nr 1.
  6. Ekspozycja książek i katalogów ze zbiorów SKP, Andrzeja Tomaszewskiego i Bogdana Klukowskiego pod tytułem „OD DRUKARZA DO KSI�GARZA”, Klub Księgarza, Rynek Starego Miasta 22/24 listopad-grudzień
  7. Uroczyste zakończenie obchodów w Dniu Księgarza w Klubie Księgarza – 12 grudnia, Rynek Starego Miasta w Warszawie. W programie m.in. spotkanie z seniorami zawodu, wręczenie nagród i odznaczeń.

ZWIĄZEK KSIĘGARZY POLSKICH (1908-1950) powstał z inicjatywy właścicieli warszawskich księgarń oraz księgarzy prowincjonalnych. Wiosną 1908 roku władze rosyjskie zatwierdziły statut organizacji, który dotyczył regulowania stosunków między wydawcami i sortymentystami a także udzielania „pomocy moralnej i materyalnej pracującym w zawodzie księgarskim”. Zawierał także kwestie dotyczące rabatowania i przestrzeganiu terminów płatności. Związek dbał o interesy członków, prowadził ich rzetelny i często weryfikowany rejestr. Domagał się korzystnych rabatów u wydawców, a od władz państwowych zniżek na przesyłkach pocztowych. W dziedzinie obrotu podręcznikami związek chciał ograniczał inicjatywy spółdzielni uczniowskich i nauczycielskich, które dostawały książki prosto od wydawców. Pod okupacją hitlerowską związek nie był rozwiązany, chyba jako jedyna organizacja społeczna, miał zarządcę komisarycznego. Po ustaniu działał wojennych związek reprezentował księgarzy wobec władz państwowych i terenowych, zajmował się kształceniem zawodowym i regulowaniem zasad obrotu książką współczesną w odradzającym sią księgarstwie prywatnym i spółdzielczym. Związek organizował różnorodne imprezy i wystawy, np. Tygodnia Ziem Odzyskanych i Tygodnia Dziecka, przypadających w kwietniu. Wydawał własne pismo „Przegląd Księgarski” oraz „Przewodnik Bibliograficzny”. Zakończył działalność 1 października 1950 roku.

Sześć lat później, w pamiętnym roku 1956 „Głos Księgarza” opublikował komunikat komitetu założycielskiego nowej organizacji księgarskiej – STOWARZYSZENIA KSIĘGARZY POLSKICH.

28 i 29 czerwca 1956 w Wiśle odbyło się spotkanie komitetu założycielskiego Stowarzyszenia Księgarzy Polskich. Pierwszym przewodniczącym Zarządu Głównego został Józef Osiecki (1906-1970), przedwojenny działacz Związku Księgarzy Polskich. 
Ponieważ wielu członków ZKP poparło i wstąpiło w szeregi stowarzyszenia, stąd SKP, jedyna (do lat 90. ub. stulecia) organizacja księgarska w Polsce stała się duchowym spadkobiercą Związku, kultywującą jego tradycje i dbającą o zachowanie należnej pamięci o działaczach Związku Księgarzy Polskich.

Zarząd Główny Stowarzyszenia Księgarzy Polskich serdecznie zaprasza wszystkie działające organizacje księgarskie, którym bliskie są idee Związku Księgarzy Polskich do udziału w jubileuszowych uroczystościach.